نقدی درباره معلولین

 

نقدی در باره معلولین

 

تنظیم از: دکتر ایرج شهروز تهرانی

بتاریخ 28 آبانماه 1385

 

بسیاری از افراد اجتماعمان که قدرت و امکانات حرکت های عادی یا دید یا شنوائی  یا ادراک عادی را ندارند . متاسفانه هنوز بصورت انسانهای سری دوم محسوب میگردند . بطور مثال بالارفتن از یک پلکان یا عبور از یک درب برای آنان در بسیاری از موارد زندگی مسئله ساز و دچار اشکالات فراوان میباشد .

بچه صودتی میتوان عواملی که تحرک و زندگی این افراد اجتماع مارا در مواقع تحصیل – کار – وقت آزاد – ورود و خروج به اماکن عمومی و غیره را دچار اشکال و در بعضی مواقع غیر ممکن میسازد را شناسائی و مشخص نمود .

موانع ساختاری ( Architectural Barrier) مانند ( پارکینگ ها – دربهای ورودی – پلکانها – کریدور ها ) و اشیاء مورد استفاده دراین مکانها مانند ( دستشوئی ها – قفسه ها – واتر کلوزها ) که دارای امکانات برای معلولین میباشد یا عناصری غیر ایمنی که باعث حوادث ناگوار میگردد مانند ( مصالح لیز – دربهای شیشه ای بدون نشانه نگرشی و تشخیص – گوشه های تیز دیوارها وغیره مواردی است که مورد توجه قرار میگیرند .

در شهر های ما اصولا این موانع مورد توجه قرار نگرفته اند و با وجود قوانین وضع شده هنوز بهیچ عنوان یا بصورت کلی در طراحی و اجرای ساختار های مختلف و طراحی شهری مسئله معلول و کمبود امکانات آنها مورد نظر قرار نمیگیرد .

بدین ترتیب میبایستی بهر عنوان و با هر وسیله ای که امکان پذیر است وسائل اطلاع رسانی و کلیه ارگانها را مطلع ساخت که در این راستا مردم را مطلع و دست اندر کاران را واقف به این مبحث که یکی از مهم ترین و با اولویت ترین است بنمایند .

میبایستی بهر ترتیبی که امکان پذیر است در حذف ساختار های مانع که باعث جلوگیری از حرکت و زندگی شهری این شهروندان میگردد بکوشیم که این افراد چه از نظر روانی و چه از نظر فیزیکی خود را جزء معمولی و عادی و همگانی اجتماع دانسته و بتوانند در کنار همشهریان خود به ادامه زندگی خود که بعللی سخت تر گردیده ادامه دهند و خود را شهر وند سری ب تلقی ننمایند .

بایستی خاطر نشان ساخت که اگر معماران و مهندسین کلیه رشته ها و تمام دست اندر کاران طراحی و ساخت هنگام طراحی مسائل معلولین فیزیکی و روانی را مورد توجه و بر رسی قرار داده واگر طرح را بر اساس احتیاجات آنان نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند هیچگونه هزینه ای غیر معمول نخواهد داشت در صورتیکه پس از اجرا اقدام به حذف موانع فوق بسیار پر هزینه و اصولا محدودیت هائی در ساختار مطرح میشود مسائل بغرنج دیگری را عنوان خواهد نمود که در بدو امر فقط بعنوان  مجهولی دیگر مورد بررسی و پاسخگوئی میباشد .

از میان برداشتن موانع ساختاری که از حرکت و زندگی راحت معلولین جلوگیری مینماید یک حق اصلی و انسانی این افراد میباشد که خوشبختانه در قوانین نیز ذکر گردیده است .

در کلیه ساختارها و طرح آنها میبایستی اصول اولیه و اصلی زیر مورد توجه قرار گیرد :

1. قابلیت ورود و خروج
2. تطبیق کلیه فضاها و اشیاء ثابت با امکانات معلولین
3. دید و عمق نگرش در کلیه فضاها و تشخیص و حس کلیه حرکتهای لازم .

واضح است که در کنار این اصول اولیه اشارات بسیاری وجود دارد که در هنگام طراحی و تجزیه و تحلیل امکانات فرد معلول میتوان به آنها توجه نمود و این مسائل را در کنار دیگر مسائل پاسخگو باشیم .

بایستی توجه داشت که حذف کلیه اشیاء یا ساختار ها که مانع حرکت معلولین میگردد غیر ممکن است ولی بایستی بطریقی عمل نمود که با ارائه راه حل های صحیح معلول خود را کاملا خود یار و راحت حس نموده و کلیه محیط و فضاهای شهری را زندگی نماید .

بطور مثال میتوان جهت بالا رفتن از رامپهای با شیب حد اکثر 8% و آسانسورهای وسیع – بالابرهای پلکانی که روی دست انداز پله ها نصب میگردد – عصاهای ثابت روی پلکانها – امکان استفاده از کالسکه های مخصوص و بسیاری راه حلهای دیگر که معلول بتواند به بهترین وجهی حرکات خود را تنظیم و بصورت خودیار انجام دهد .

جهت جمع بندی و ارائه پیشنهادی قابل اجرا پیشنهاد میگردد که کلیه طرحهائی که در شهر داریها جهت اخذ جواز ساختمانی یا طراحی شهری ارائه میگردد بطریقی ارائه شوند که با کمترین هزینه ای بتوان ساختارهای اجرائی را برای زندگی معلولین نیز تطبیق داده و قابل استفاده نمود .